Grupa Wsparcia Psychicznego

Sensitive

PRZEDSTAWIONY PONIŻEJ PORADNIK MA CHARAKTER TYLKO I WYŁĄCZNIE INFORMACYJNY ! Od stawiania diagnoz i leczenia są odpowiednie instytucje, psychologowie i psychiatrzy. Naszym zadaniem jest stworzenie miłej i przyjemnej atmosfery gdzie każdy znajdzie coś dla siebie i nie będzie czuł się odrzucony. Zapraszamy również do naszego pokoju [link widoczny dla zalogowanych] wsparcie_emocjonalne

Terminologia
Termin wprowadził Lewy i wsp. (1982) na określenie takiej depresji, której początek i koniec przypada na tę samą porę roku (ten sam 90-dniowy okres). Określenie praktycznie oznacza to samo co depresja zimowa, choć ściśle rzecz biorąc nie są to synonimy, gdyż występuje jeszcze depresja letnia, bardzo rzadka w Polsce, częstsza natomiast w innych krajach.

Dziś zwraca się uwagę na to, że depresja sezonowa może być jedyną formą zaburzeń afektywnych u danej osoby albo mogą jej towarzyszyć występujące sezonowo okresy hipomaniakalne bądź maniakalne. Innymi słowy, sezonowo mogą występować zarówno zaburzenia depresyjne nawracające (czyli jednobiegunowe) jak też zaburzenia dwubiegunowe. Ma to duże znaczenie praktyczne, m.in. dla sposobu leczenia, gdyż są to znacznie różniące się od siebie rodzaje zaburzeń.

Sprawy terminologii może wyjaśnić następujący schemat:

zaburzenia afektywne niesezonowe:

* jednobiegunowe (zaburzenia depresyjne nawracające)
* dwubiegunowe

zaburzenia afektywne sezonowe:

* jednobiegunowe (zaburzenia depresyjne nawracające, czyli nawracające depresje jesienią i/lub zimą, rzadziej w innej porze roku)
* dwubiegunowe (nawracające depresje zazwyczaj późną jesienią i zimą oraz okresy hipomaniakalne bądź maniakalne - wiosną)

Przebieg
Depresja sezonowa (zimowa) trwa kilka tygodni do kilku miesięcy, epizody są zwykle łagodne lub umiarkowane, rzadziej ciężkie. Do dość typowych cech depresji należą hipersomnia (nadmierna senność - jednak ze znacznym pogorszeniem jakości snu), znaczne obniżenie napędu, wzmożony apetyt na węglowodany i przyrost masy ciała.

Występuje częściej u ludzi młodych, ujawnia się typowo w okresie 20-30 r.ż., występuje u 1-4% populacji ogólnej. Nasilenie choroby zwiększa się z wiekiem i prawdopodobnie łagodnieje w starości. Więcej tego typu depresji notuje się w rejonach niedoboru światła słonecznego (na Alasce do 10%).

U części (aż u ok. 50%?) osób sezonowy przebieg depresji jest tylko wstępem przed chorowaniem w sposób niesezonowy albo w inny sposób jest wikłany przez dużą niesezonową depresję. Pojawiające się sezonowo okresy depresji u części chorych mogą być jedynymi manifestacjami choroby afektywnej, u innych zaś występują ponadto okresy hipomaniakalne, zwłaszcza w okresie wiosennym. Ta druga sytuacja jest częstsza, częściej więc depresja zimowa jest więc wariantem choroby afektywnej dwubiegunowej.

Patogeneza
Patogeneza tego typu depresji jest nieznana. Przypuszcza się, że wyjściową przyczyną była migracja ludności z terenów okołorównikowych daleko na północ i południe, niedawna z ewolucyjnego punktu widzenia. Depresja występuje prawdopodobnie nie na skutek samego tylko "niedoboru" słonecznego oświetlenia, ale i z powodu osobniczej wrażliwości. Wiąże się ona zapewne z odmiennością - u niektórych osób - okołorocznych biorytmów powiązanych także ze zmianami przekaźnictwa serotoninergicznego i noradrenergicznego.
Leczenie
Choć w depresji sezonowej leczenie fototerapią i farmakologiczne mają podobną skuteczność - zaleca się powszechnie leczenie fototerapią. Może być prowadzone w ośrodkach medycznych, jednak z chwilą pojawienia się na rynku lamp do fototerapii bywa też prowadzone przez samych pacjentów. Fototerapia składa się z kilkunastu, zwykle 10-14, seansów-naświetleń. W zależności od natężenia źródła światła czas seansu trwa od pół do dwóch godzin. Pora leczenia światłem może być różna, dotąd częściej zalecaną była pora poranna. Działania niepożądane są rzadkie. Należą do nich: bóle głowy, uczucie "ciśnienie w oczach", suchość śluzówek i oczu. Ostrożność wymagana jest przy niektórych chorobach oczu, takich jak zwyrodnienie barwnikowe siatkówki, i u osób stosujących leki uwrażliwiające na działanie światła. Notowano też nudności, drżenia, bezsenność, nadaktywność i podniecenie. Ponieważ fototerapia, jak każda skuteczna metoda leczenia depresji, wzmaga ryzyko wystąpienia hipomanii lub manii (w wypadku zaburzenia dwubiegunowego) i z tego powodu, że leczenie może wymagać, przynajmniej w niektórych fazach leczenia, także i jednoczesnego zastosowania leczenia farmakologicznego, trudno doradzać prowadzenie fototerapii na własną rękę, bez kontaktu z lekarzem.