Grupa Wsparcia Psychicznego

Sensitive

PRZEDSTAWIONY PONIŻEJ PORADNIK MA CHARAKTER TYLKO I WYŁĄCZNIE INFORMACYJNY ! Od stawiania diagnoz i leczenia są odpowiednie instytucje, psychologowie i psychiatrzy. Naszym zadaniem jest stworzenie miłej i przyjemnej atmosfery gdzie każdy znajdzie coś dla siebie i nie będzie czuł się odrzucony. Zapraszamy również do naszego pokoju [link widoczny dla zalogowanych] wsparcie_emocjonalne

Alkohol jest dla zdrowych i dorosłych osób. Większość ludzi przed ukończeniem 13-15 lat ma już za sobą pierwsze kontakty z alkoholem. Na całym świecie prawo zabrania sprzedaży napojów alkoholowych osobom przed ukończeniem 18 roku życia, a w niektórych krajach 21 roku życia. Nawet niewielkie ilości alkoholu, niegroźne dla dorosłych, mogą uszkadzać procesy rozwojowe dzieci i młodzieży. Dotyczy to nie tylko rozwoju biologicznego, ale również procesów związanych z uczeniem się i zapamiętywaniem oraz z rozwojem uczuciowym. Gdy człowiek ma kilkanaście lat, budują się fundamenty jego umysłu i osobowości. Metaforycznie można powiedzieć, że ETOH (alkohol etylowy) wypłukuje cement z tych fundamentów.
Zakaz spożywania alkoholu

W młodości powstaje podstawowa mapa orientacyjna dla dalszej drogi życia - oszołomienie alkoholem dostarcza fałszywych informacji i drogowskazów. Jest to czas, gdy człowiek odkrywa różne barwy uczuć - alkohol zamazuje różnorodność i bogactwo tęczy autentycznych przeżyć. Młody człowiek uczy się wiązać swoje przyjemne stany emocjonalne z alkoholem, a nie z konkretnymi wydarzeniami życiowymi i w ten sposób oddala się od rzeczywistości. Niestety, w ostatnich latach coraz więcej dzieci i młodzieży pije napoje alkoholowe, a dorośli nie tylko im ten alkohol sprzedają, ale prawie przestali zwracać na to uwagę. Młodzi ludzie mają znacznie niższą tolerancję na alkohol i znacznie szybciej się uzależniają. Zamiast odkrywać prawdę o sobie i o życiu w naturalnych i autentycznych doświadczeniach osobistych, uczą się pośpiesznego i złudnego manipulowania własnymi uczuciami i umysłem. Widok pijącej młodzieży mało kogo dziwi, mało kogo gorszy. Dezaprobata wobec picia wszelkich napojów alkoholowych i słabych i mocnych z wiekiem staje się coraz rzadsza. Ponad połowa nastolatków z tych, którzy już próbowali alkoholu, napiła się go po raz pierwszy przed ukończeniem 12 roku życia. Zdecydowana większość uczniów pijących alkohol (81%) twierdzi, że rodzice o tym wiedzą. Najczęściej reakcja rodziców na picie ich nieletnich dzieci sprowadzały się do rozmów interwencyjnych, mówienia o szkodliwości picia (35%) oraz awantur i prób karania (6%). Na uwagę zasługuje fakt, że co trzeci rodzic nie zareagował wcale, a co piąty sam poczęstował swoje dziecko alkoholem. Uczniowie znają negatywne konsekwencje picia alkoholu. Większość wie, że alkohol szkodzi zdrowiu (90%), może spowodować kłopoty w nauce lub pracy (85%), wpływa na inne ryzykowne zachowania (84%). Młodzi ludzie zdają też sobie sprawę, że może uzależnić (80%). Im starsi, tym więcej wiedzą o zagrożeniach związanych z piciem, jednak ta wiedza nie powstrzymuje ich przed sięganiem po alkohol. Trzeba pamiętać, że kobiety i mężczyźni odmiennie reagują na napoje alkoholowe, gdyż taka sama ilość alkoholu może szybciej zaszkodzić kobiecie niż mężczyźnie. Prawdopodobnie jest to spowodowane faktem, że organizm kobiety produkuje mniejsze ilości enzymu utleniającego alkohol.

Wraz ze zmianą wzorów konsumpcji w Polsce oraz obfitym zaopatrzeniem sklepów w napoje alkoholowe, młodzi ludzie coraz częściej systematycznie piją piwo, a są i tacy, którzy robią to codziennie. Na dodatek żyją w przekonaniu, że piwo to przecież żaden alkohol. Ta nowa moda dotyczy zarówno dorastających chłopców jak i dziewcząt. Tylko 18% młodzieży uważa piwo za alkohol. Co piąte dziecko poniżej 16 roku życia przynajmniej raz w życiu było pijane. Młody człowiek może po prostu wejść do sklepu i bez większych trudności kupić alkohol. Alkohol bywa tym środkiem uzależniającym, który otwiera drogę silniejszym narkotykom. Młodzi ludzie po alkoholu tracą pełną kontrolę nad swoimi decyzjami i łatwiej im odpowiedzieć „tak” na propozycję spróbowania „czegoś mocniejszego”. Piciu towarzyszy często palenie. Papierosy i alkohol otwierają furtkę dla narkotyków, zwłaszcza gdy palenie i picie rozpoczyna się bardzo wcześnie.

Organizm dziecka czy młodego człowieka różni się od organizmu człowieka dojrzałego. Młody organizm nadal rośnie i rozwija się - zarówno w środku jak i na zewnątrz.

Picie alkoholu przed okresem dojrzewania i w czasie dojrzewania może zablokować normalny wzrost, rozwój psychiczny i fizyczny, utrudnić uczenie się, zaburzyć zdrowe kontakty z rówieśnikami i dorosłymi. Dzieci i młodzi ludzie nie poznali granicy bezpieczeństwa, a alkohol, choćby tylko 1 piwo, działa przecież silniej u człowieka młodszego niż u dorosłego.

Po alkoholu poważnemu zaburzeniu ulega zdolność oceny rzeczywistości, refleks i koordynacja ruchowa. Nawet po 1 piwie pływanie może okazać się niebezpieczne, jazda rowerem niemożliwa, a nauczenie się czegoś bardzo trudne. Młodzi ludzie są też mniej odporni na presje rówieśników - często robią coś tylko po to, aby wykazać się odwagą i zaimponować kolegom. Taka demonstracja po alkoholu w najlepszym razie prowadzi do zachowań, których potem młody człowiek będzie się wstydził, a często kończy się poważnym wypadkiem.

Sensitive

Dotychczas nie znaleziono jednoznacznej odpowiedzi na pytanie dlaczego jedni ludzie piją mniej, a inni więcej, dlaczego jedni stają się alkoholikami, a inni nie, pomimo iż piją w sposób do siebie zbliżony.

Jeżeli zapytamy o to reprezentatywną grupę ludzi to uzyskamy wiele, różniących się od siebie odpowiedzi. Jedni piją po to, aby się odprężyć, lepiej się poczuć, oderwać się od szarej rzeczywistości, aby załagodzić stresującą sytuację w domu lub pracy. Jeszcze inni aby pobudzić się kiedy wystąpiło uczucie zmęczenia, ponieważ alkohol smakuje, pomaga zasnąć, dla złagodzenia nudy, ugaszenia pragnienia, aby złagodzić kaca, aby uzyskać pozycję w grupie rówieśniczej. Następnie żeby się dobrze bawić, chronić się przed desperacją, aby wzmóc potencję, a także wyrażając tym samym bunt przeciwko rodzicom i tym, którzy mają władzę. Pojawiają się i takie osoby, które twierdzą z pełną świadomością, że piją ponieważ są uzależnione od alkoholu, a inni uważają, że "gdyby nie było co pić, to bym nie pił", a jeszcze inni nie potrafią wskazać żadnego konkretnego powodu.

Badacze motywów picia wyróżniają trzy, najczęściej spotykane grupy powodów picia:

1. "ucieczkowe" w celu zapomnienia o kłopotach, zredukowania napięcia, poprawy nastroju i odprężenia się;
2. "społeczne" np. dla towarzystwa, z uprzejmości, z jakiejś okazji;
3. "w poszukiwaniu przyjemności" np. dla smaku alkoholu czy z przekonania o zdrowotnych efektach jego działania;

Kępiński wyróżnił "neurasteniczny" styl picia dla redukcji zmęczenia i rozdrażnienia, "kontaktywny" dla uzyskania lepszego kontaktu z innymi ludźmi, "dionizyjski" w celu uzyskania oszołomienia i ucieczki od rzeczywistości, "heroiczny" dla osiągnięcia poczucia mocy oraz "samobójczy".

Dzieci wchodzące w wiek dojrzewania przechodzą jakby ponowne narodziny, a równocześnie przygotowują się do dorosłości.

Dzieci zaczynają pić żeby:

* dopasować się do kolegów, należeć do grupy, zakazany owoc dodatkowo pociąga, dzieci i młodzi ludzie gotowe są niemal na wszystko, by nie zostać odmieńcem;
* czuć się dorosłym, ten motyw picia może być dodatkowo wzmocniony przez bliskich dziecku dorosłych, w domach gdzie rodzice dużo piją, dzieci częściej i wcześniej próbują alkoholu, przekazy z filmów kojarzą alkohol z dorosłością, przygodą, męskością i luzem;
* być "spoko", na luzie, chcąc pozbyć się napięcia i niepewności, bo chcą swobodniej poczuć się w towarzystwie, zwłaszcza wobec osób przeciwnej płci;
* lepiej się poczuć, niektórzy twierdzą , że alkohol pozwoli zapomnieć o ich kłopotach;
* przestać być nieśmiałym, a czasem dziecko nie jest w stanie sobie z tą trudnością poradzić;
* sprawdzić, jak to jest, przez ciekawość, otoczony wieloma mitami na temat jego działania krążą dwuznaczne, a czasem fantastyczne informacje;
* złamać zakaz, chcą sprawdzić siebie i rodzinę;
* dobrze się bawić, nie mogąc sobie wyobrazić dobrej zabawy bez alkoholu, czasem trudno się dziwić, bo w polskiej kulturze brak alternatywnych wzorów zabawy i spędzanie wolnego czasu. Najgorzej jednak wyglądają i najgorzej rokują przypadki tych młodych ludzi, którzy piją, aby uciec od rzeczywistości, zapomnieć o trudnych lub nierozwiązanych problemach, zmniejszyć lęk, zwrócić na siebie uwagą w domu lub szkole, sprowokować. Tacy nastolatkowie ponoszą większe ryzyko uwikłania się w problemy alkoholowe i szczególnie potrzebują pomocy.

Młodzi ludzie często sięgają po alkohol, ponoszą ryzyko popadnięcia w chorobę alkoholową, czyli uzależnienie od alkoholu. Przyzwyczajają swój organizm do alkoholu i po jakimś czasie zaczynają go potrzebować, by w ogóle jakoś funkcjonować. Alkoholikiem może stać się każdy, przy czym osoba pijąca na ogół nie jest świadoma tego, że popada w nałóg. Chorobę alkoholową można zaleczyć, choć nie da się jej całkowicie wyleczyć. Jedynym sposobem, aby zatrzymać rozwój choroby, jest pozostać w pełnej abstynencji.

Sensitive

Przyczyny uzależnień są bardzo różne stąd należy przyjąć polietiologiczną genezę uzależnienia.

Do czynników najczęściej występujących należą:

* osobowość (niedojrzała emocjonalnie, wrażliwa na urazy, frustracje, stresy, neurostyczna, agresywna);
* uzależnienie rodziców (chodzi tu o uczenie się nieprawidłowych wzorców zachowania, a nie o dziedziczenie);
* czynniki zawodowe (ludzie pracujący w lokalach gastronomicznych oraz przy sprzedaży i produkcji alkoholu są bardziej narażeni);
* czynniki społeczne i kulturowe (obyczaje i tradycje różnych grup społecznych, w których "oblewa się" zarówno sukces, jak i niepowodzenie). Jest zrozumiałe, że im więcej nagromadzi się u jednego człowieka czynników sprzyjających, tym większe jest prawdopodobieństwo rozwoju uzależnienia.

Trudniej odpowiedzieć na pytanie dotyczące przyczyn uzależnienia od alkoholu, bowiem mechanizmy jego powstawania nie zostały jeszcze dobrze poznane. Aktualnie przyjmuje się, że mamy do czynienia z czynnikami społecznymi, psychologicznymi i duchowymi nakładającymi się na podłoże biologiczne.

Na szybkość powstawania uzależnienia istotny wpływ wywiera stopień dojrzałości organizmu, a w szczególności ośrodkowego układu nerwowego (głównie mózgu). Z badań wynika, że znaczącą rolę odgrywa tu wiek, w którym rozpoczyna się intensywne picie alkoholu.

Pijąc intensywnie przed 20 rokiem życia, można uzależnić się już po kilku miesiącach, między 20, a 25 rokiem życia potrzeba na to średnio ok. 3-4 lata, a po 25 roku życia okres uzależnienia się trwa kilka, a nawet kilkanaście lat.

Sensitive

Badania rodzinne (bliźniąt, rodzeństwa naturalnego i dzieci adoptowanych) pozwalają przypuszczać, że biologiczne czynniki genetyczne odgrywają pewną rolę w powstawaniu uzależnienia od alkoholu. Już w latach czterdziestych usiłowano wyodrębnić tzw. alkoholizm rodzinny, który rozpoznawano u osób posiadających krewnych nadużywających alkoholu. Nie ulega wątpliwości, że dziedziczeniu podlega biologiczne (biochemiczne) podłoże, na którym może rozwinąć się uzależnienie. Możliwe jest odziedziczenie pewnych predyspozycji do uzależnienia. Jednocześnie można spotkać badania, z których wynika, że u ok. 60 % osób uzależnionych od substancji chemicznych, nie znaleziono w rodzinie przypadków uzależnienia. Łatwo zaobserwować, że reakcje na alkohol mogą być różne. Niektórzy odczuwają po jego wypiciu przyjemność i odprężenie, a inni czują się źle. Różne reakcje na alkohol wynikają z biochemicznej odmienności organizmów i wiążą się m. in. ze zróżnicowaniem uczestniczących w spalaniu alkoholu enzymów dehydrogenazy aldehydowej (ALDH). U osób posiadających enzymy ALDH o słabych możliwościach rozkładania, aldehyd nie jest metabolizowany w stopniu wystarczającym. Będąc w nadmiarze łączy się on z obecnymi w organizmie związkami (aminami biogennymi) i powstają alkaloidy wywierające silne działanie na czynność ośrodkowego układu nerwowego. Nowo powstałe związki (pochodne tetrahydroizochinoliny – TIQ i tetrahydrobetakarboliny – THBC oraz salsolinol – SAL) odgrywają prawdopodobnie ważną rolę w powstawaniu uzależnienia od alkoholu. Poprzez swoje działanie wyzwalają potrzebę picia alkoholu, który zmienia samopoczucie.

Sensitive

Rozpowszechnienie problemów związanych z alkoholem ma ścisły związek z obyczajowością i postawami społecznymi wobec picia alkoholu, a więc z czynnikami kulturowymi. Spotykamy kultury z dominującym wzorcem abstynencji (np. w społeczeństwie polskim czy holenderskim), kultury akceptujące picie alkoholu, ale jednocześnie kontrolujące je (np. kultura żydowska) oraz "kultury pijackie". Szczególnie ważne znaczenie ma środowisko rodzinne, które może zarówno zwiększać, jak i poprzez stworzenie korzystnych warunków do prawidłowego rozwoju swoich członków, ograniczać ryzyko uzależnienia. Stąd tak istotną rolę przypisuje się tzw. dziedziczeniu społecznemu, które polega na stosowaniu w życiu dorosłym norm i zwyczajów obowiązujących w domu rodziców. Jednocześnie stwierdzono, że alkoholicy najczęściej pochodzą z rodzin, w których jedno lub oboje rodziców byli alkoholikami bądź z rodzin całkowicie abstynenckich. Fakt ten można tłumaczyć brakiem odpowiedniego modelu społecznego picia. Ważną rolę odgrywa dostępność napojów alkoholowych, tj. cena, łatwość ich nabycia czy też ograniczenia w ich sprzedaży. Badania wykazały, że zwiększenie dostępności napojów alkoholowych poprzez zwiększenie gęstości punktów sprzedaży o 10% może spowodować wzrost spożycia o 1%. Wpływ na wielkość spożycia ma również dostępność napojów o różnej zawartości alkoholu.

Sensitive

Mechanizmy, które warunkują zachowanie człowieka, są ściśle związane z cechami osobowości. Nie wszyscy jednak wiedzą, że większość demonstrowanych przez alkoholików zachowań wynika z niedojrzałości emocjonalnej. Osoby niedojrzałe mają znacznie więcej niż inni problemów z pokonywaniem różnorodnych trudności życiowych. Często posiłkują się "podpórkami". Dla jednych taką podpórką będą leki, a dla innych znacznie łatwiej dostępny alkohol. Do cech, które obok niedojrzałości emocjonalnej spotykane są często u alkoholików należą m.in. nadmierna zależność, mała odporność na frustrację, trudność w wyrażaniu uczuć, wysoki poziom niepokoju w relacjach interpersonalnych (międzyludzkich), poczucie izolacji, niska samoocena bądź poczucie wielkości, perfekcjonizm, zmienny stosunek do autorytetów, poczucie winy itp. Genezę uzależnienia od alkoholu usiłują wyjaśnić różne teorie psychologiczne. Według niektórych psychoanalityków uzależnienie może wynikać np. z podświadomych tendencji do samozniszczenia, inni natomiast dopatrują się wpływu tzw. konfliktu wewnętrznego między popędami zależności a bodźcami agresji.

Teoria uczenia przyjmuje, że alkoholizm jest wyuczoną reakcją na niektóre bodźce oraz wyuczonym sposobem radzenia sobie z przykrymi stanami uczuciowymi. Teoria zachowania zalicza nadużywanie alkoholu i uzależnienie do zjawisk z kręgu dewiacji.

Inni traktują alkoholizm jako objaw przewlekłej choroby emocjonalnej (Keller) bądź uważają, że jest on "wektorem przejawiania się problemów osobowości " (Amstrong). Według Knighta "alkoholizacja jest objawową próbą rozwiązania konfliktu emocjonalnego". Zdaniem Coopersmitha "kluczem do zrozumienia osobowości alkoholika jest pogląd, że alkoholicy nie są zdolni do znoszenia stanów napięcia". Rollo May wiąże wystąpienie uzależnienia z poczuciem wyobcowania społecznego. Szczególną rolę w procesie uzależnienia się od alkoholu odgrywa system zaprzeczeń mobilizujący wszelkie mechanizmy obronne do tego, aby móc pić dalej. Z tego powodu alkoholizm (podobnie jak inne uzależnienie) jest zaliczany do tzw. chorób zaprzeczeń (zakłamania).

Sensitive

Duchowość można rozumieć jako tę sferę życia, która wiąże się z jakością zaangażowania w sprawy, rzeczy czy ludzi, którzy zajmują najważniejsze miejsce w naszym życiu. Alkoholizm jest chorobą duchową, ponieważ w miarę jej rozwoju, alkohol staje się najważniejszą rzeczą w życiu, ośrodkiem szczególnej uwagi i obiektem relacji. Przy pomocy alkoholu podejmowane są bowiem próby opanowania lęku egzystencjonalnego, zaspokojenia potrzeby odczuwania przyjaźni i ufności, potrzeby odczuwania znaczenia, celu, sensu i wartości życia. Niektórym osobom alkohol pozornie pomaga wypełnić pustkę życia. Nie zauważają, że wypiera on coraz więcej rzeczy wartościowych, uniemożliwia urzeczywistnienie posiadanych talentów i zdolności, a tym samym pogłębia istniejącą już pustkę. Chwilowe poczucie siły, jedności, przyjaźni czy wspólnoty zanika z chwilą kiedy alkohol przestaje działać. Pojawia się coraz większe osamotnienie, od którego ucieczką staje się kolejna porcja alkoholu. W ten oto sposób następuje utrwalanie się mechanizmu "błędnego koła".

Sensitive

Jak pomagać dzieciom, żeby nie piły?

1. rozmawiać z dzieckiem o alkoholu
2. nauczyć się uważnie słuchać dziecko
3. pomóc dziecku dobrze czuć się ze sobą
4. pomóc dziecku wykształcić jasny system wartości
5. pomóc dziecku radzić sobie z naciskiem kolegów
6. ustalić jasno zasady dotyczące alkoholu
7. zachęcać dziecko do zajęć zdrowych i twórczych
8. porozmawiać z rodzicami innych dzieci
9. przygotować się do sytuacji, w której dziecko wypije
10. być dobrym przykładem

Sensitive

Wśród dzieci alkoholików stwierdza się liczne wady rozwojowe i przypadki niedorozwoju psychicznego. Dzieci niedorozwinięte, które wskutek wrodzonych wad dawniej umierały, mogą w dobie postępu medycyny dożyć wieku prokreacyjnego i płodzić następne niedorozwinięte pokolenia, którym genetycznie przekażą wady fizyczne, psychiczne, a także skłonność do alkoholizmu.

Uzależnienie od alkoholu, czyli alkoholizm jest chorobą, która zaczyna się i rozwija podstępnie, bez świadomości zainteresowanej osoby. Polega na niekontrolowanym piciu napojów alkoholowych i może doprowadzić do przedwczesnej śmierci.

Objawy tej choroby to przede wszystkim takie zjawiska jak:

* Zmiana tolerancji na alkohol
Podwyższenie tolerancji ujawnia się, gdy wypicie tej samej ilości co kiedyś powoduje słabsze niż poprzednio efekty - żeby uzyskać ten sam efekt co poprzednio trzeba wypijać więcej niż kiedyś. Obniżenie tolerancji ujawnia się, gdy przy dawkach alkoholu mniejszych niż poprzednio pojawiają się podobne efekty nietrzeźwości.
* Objawy abstynencyjne
Gdy człowiek przerywa dłuższe picie lub zmniejsza ilość wypijanego trunku pojawiają się bardzo przykre objawy - niepokój i drażliwość, dreszcze i drżenie kończyn, skurcze mięśniowe, poty, nudności, a nawet zaburzenia świadomości i majaczenia. Osoba uzależniona stara się szybko usunąć te cierpienia przy pomocy alkoholu.
* Subiektywne poczucie łaknienia alkoholu
W miarę upływu czasu bez alkoholu pojawiają się nieprzyjemne doznania podobne do głodu i wewnętrznego przymusu wypicia, połączonego z poczuciem paniki i obawą, że się nie wytrzyma długo bez alkoholu.
* Koncentracja życia wokół picia
Obecność alkoholu w życiu codziennym staje się czymś bardzo ważnym, dużo uwagi i zabiegów jest skoncentrowanych wokół okazji do wypicia i dostępności alkoholu.
* Utrata kontroli nad piciem
Po wypiciu pierwszej porcji alkoholu ujawnia się niemożność skutecznego decydowania o ilości wypijanego alkoholu i o momencie przerwania picia.
* Zaburzenia pamięci i świadomości
Po wypiciu pojawiają się „dziury pamięciowe”, całe fragmenty wydarzeń znikają z pamięci, mimo próby obrony pozorów rozumności i ciągłości postępowania coraz więcej rzeczy dzieje się poza świadomością osoby uzależnionej
* Nawroty picia po próbach utrzymywania okresowej abstynencji
Od czasu do czasu człowiek dostrzega, że picie wymyka się spod jego kontroli i próbuje udowodnić sobie i innym, że potrafi nad tym zapanować, jednak próby te przynoszą niepowodzenie.

Sensitive

Wyróżniamy cztery fazy choroby alkoholowej

1. Faza wstępna (od kilku miesięcy do kilku lat)

Objawy:
* po wypiciu kieliszka pijący czuje się bezpieczniej, alkohol przynosi odprężenie, ułatwia kontakty, nikną napięcia i stresy;
* wszystkie problemy zaczyna rozwiązywać za pomocą alkoholu;
* wzrasta tolerancja alkoholowa, aby uzyskać przyjemny nastrój, pijący musi wypić więcej niż poprzednio.
2. Faza ostrzegawcza (od pół roku do kilku lat)

Objawy:
* występują luki pamięciowe, okresowe zaniki pamięci;
* u pijanego (wielekroć) nie obserwuje się typowych objawów upicia się, prowadzi normalną rozmowę, czego na drugi dzień nie pamięta;
* pije łapczywie, poza "kolejką", zachłannie, jak człowiek gaszący pragnienie, zaczyna pić ukradkiem;
* zaczyna się w nim budzić poczucie winy;
* unika rozmów na ten temat.
3. Faza krytyczna

Objawy:
* traci kontrolę nad raz rozpoczętym piciem;
* jeżeli już zaczął pić, pije do głębokiego upojenia alkoholowego;
* jest jeszcze w stanie podjąć decyzję: pić czy nie pić;
* pogłębia się w nim poczucie winy, niezadowolenia z siebie, które kompensuje agresywnością wobec innych;
* zaczyna pić od rana (picie poranne).
4. Faza przewlekła

Objawy:
* początkiem jej jest przejście do picia ciągłego;
* alkoholik stara się podtrzymywać stan upojenia - stale jest pijany;
* następuje wyraźne obniżenie tolerancji na alkohol, do upicia się wystarczy niewielka ilość alkoholu;
* pojawiają się zaburzenia psychiczne, od nieokreślonych stanów lękowych, aż do psychoz alkoholowych włącznie.

W zespole uzależnienia alkoholowego ujawniają się powikłania:

* internistyczne (np. choroba jelita cienkiego, uszkodzenia wątroby, choroby dróg oddechowych);
* dermatologiczne (np. charakterystyczne przebarwienia skóry, zmiany w naczyniach skórnych, przewlekłe zapalenie spojówek); a przede wszystkim:
* neurologiczne i psychiatryczne (np.. uszkodzenie nerwów obwodowych, encefalopatia alkoholowa, padaczka alkoholowa, otępienie alkoholowe, majaczenie drżenne (delirium tremens), halucynoza alkoholowa (omamy, psychoza Korsakowa, obłęd alkoholowy, alkoholowy zanik móżdżku).

Sensitive

Alkohol po wypiciu nie zostaje w całości strawiony w żołądku, lecz przedostaje się do krwi i tą drogą rozprowadzany jest po całym organizmie. Dociera do wszystkich jego komórek dlatego też skutki wypicia po pewnym czasie odczuwalne są w całym ciele.

Alkohol przyspiesza bicie serca, zmienia ciśnienie krwi. Jest silnym obciążeniem dla wątroby, bez działania której nie mógłby zostać strawiony i wydalony z organizmu. Jednak rozkładając alkohol na nietrujące substancje, wątroba sama ulega zatruciu, co u osób nadużywających systematycznie alkoholu prowadzi często do choroby zwanej marskością wątroby. Alkohol zakłóca funkcjonowanie komórek nerwowych i mózgu, powoduje zaburzenie pamięci, utrudnia przypomnienie sobie czegoś i zapamiętywanie nowych informacji, wywołuje zakłócenie równowagi, osłabia refleks, uniemożliwia koncentrację, utrudnia podejmowanie decyzji. Zakłóca działanie zmysłów tj. wzroku, słuchu, powonienia, smaku i dotyku, może nawet wywołać halucynacje.

Wątroba

* alkoholowa marskość wątroby, szczególne powikłania infekcją żółtaczki zakaźnej, jest nierzadko podłożem rozwoju raka wątroby.

Przewód pokarmowy

* alkohol szczególnie spożywany przewlekle drażni śluzówkę i może być przyczyną stanów zapalnych przełyku. Alkoholowa marskość wątroby może powodować wystąpienie żylaków przełyku z nierzadkim krwawieniem mogącym prowadzić do zgonu.

Zaburzenia wchłaniania i niedobory pokarmowe

* największe niedobory witaminowe spowodowane alkoholem dotyczą wit. B1, kwasu foliowego, witaminy A, niejasne jest czy dotyczy to także wit. B6. U osób uzależnionych obserwuje się często hypokaliemię, majaczenie alkoholowe nierzadko poprzedzone jest hypomagnezemią, poziom jonów cynku jest dość często obniżony. W cięższych przypadkach uzależnienia obserwuje się zaburzenia metabolizmu białek, węglowodanów, (osłabienie glikogenazy), lipidów i gospodarki wodnej i mineralnej (m.in. osteoporoza).

Układ krążenia

* zmienia metabolizm w mięśniu sercowym i może być przyczyną powstawania niedoborów zw. energetycznych oraz występowania substancji toksycznych dla struktur wewnątrzkomórkowych (mitochondria). Alkohol jest substancją silnie wpływającą na mechanizmy regulujące ciśnienie krwi.

Układ endokrynny

* podwyższony poziom kortyzolu;
* rozchwianie osi podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej;
* obniżenie poziomu trójjodotyroniny;
* obniżenie poziomu testosteronu u mężczyzn;
* zaburzenie miesiączkowania, cykle bezowulacyjne, przyspieszenie menopauzy u kobiet.

Układ odpornościowy

* osoby przewlekle pijące alkohol mają mniejszą odporność na infekcje zarówno bakteryjne jak i wirusowe. Alkohol powoduje nieadekwatnie słabą reakcje produkowania granulocytów wielojądrzastych w wypadku infekcji, a na dodatek granulocyty te są mało ruchliwe i mało skuteczne w walce z infekcją. Także odporność komórkowo jest zmniejszona, czego pośrednim dowodem może być relatywnie częste występowanie u alkoholików gruźlicy i nowotworów o etiologii wirusowej.

Alkohol a nowotwory

Brak jest dowodów na karcinogenne działanie alkoholu, ale dość powszechnie przyjmuje się, że może on być kokarcynogenem tzn. może wzmacniać działanie prawdziwego karcynogenu. Najczęściej czynnik alkoholowy jest wymieniany przy raku przełyku, przewlekłym zanikowym nieżycie żołądka, który jest podłożem do raka żołądka, raka prostaty, raka sutka, raka wątroby.

Wpływ alkoholu na płód

Ostatnio znaczną uwagę poświęca się alkoholowemu zespołowi płodowemu (FAS). To zespół objawów występujących u płodu, a potem u noworodka, a którego objawy utrzymują się w dzieciństwie, życiu dorosłym, spowodowany działaniem tetragennym alkoholu, a także jego działaniem "teratogennym neurobehawioralnym".

Na rozpoznanie FAS składają się :

1. Upośledzenie wzrostu przed- i pourodzeniowe z obniżoną wagą ciała i/ lub zmniejszonym obwodem głowy.
2. Zaburzenie w stanie neurologicznym, opóźniony rozwój psychomotoryczny, zaburzenie zachowania, obniżony intelekt.
3. Co najmniej dwa z objawów w obrębie twarzoczaszki: mała głowa, małoocze, wąskie szpary powiekowe, niewykształcona rynienka wargi dolnej, krótki nos, cieńsza warga górna, spłaszczenie twarzy.
4. Ekspozycja na alkohol w okresie prenatalnym. Objawom tym towarzyszy szereg innych objawów somatycznych i neurobehawioralnych, w tym często poważne wady wrodzone.
5. Alkohol jest jednym z bardziej istotnych czynników w zakażeniach przenoszonych drogą płciową.

Układ nerwowy

Alkohol jest silną toksyną dla ośrodkowego oraz obwodowego układu nerwowego. Silne działanie neurotoksyczne mają produkty kondensacji metabolitów alkoholu z metabolitami dopaminy. Alkohol przyczynia się także do zwiększonej urazowości czaszki i mózgu oraz do częstszego występowania krwawień domózgowych (krwiaki podtwardówkowe, krwotoki podpajęczne, udary). Podstawowym zadaniem psychologicznym alkoholików jest obrona relacji z alkoholem, zaś podstawowym mechanizmem obronnym – zaprzeczenie chorobie

Sensitive

Poniższe zestawienie obrazuje rozwój zatrucia (upojenia zwykłego) w zależności od poziomu alkoholu we krwi.

* 0,3 - 0,5 promila upośledzenie koordynacji wzrokowo-ruchowej, nieznaczne zaburzenia równowagi oraz euforia i obniżenie krytycyzmu;
* 0,5 - 0,7 promila zaburzenia sprawności ruchowej (niezauważalne osłabienie refleksu), nadmierna pobudliwość i gadatliwość, a także obniżenie samokontroli oraz błędna ocena własnych możliwości, które prowadzą do fałszywej oceny sytuacji;
* 0,7 - 2,0 promila zaburzenia równowagi, sprawności i koordynacji ruchowej, obniżenie progu bólu, pogłębiający się w miarę narastania intoksykacji alkoholowej spadek sprawności intelektualnej tj. błędy w logicznym rozumowaniu, wadliwe wyciąganie wniosków itp., agresywność, pobudzenie seksualne, obniżona tolerancja na innych, wzrost ciśnienia krwi oraz przyspieszona akcja serca;
* 2,0 - 3,0 promile zaburzenie mowy (bełkotanie), wyraźne spowolnienie i zaburzenie równowagi (chód na szerokiej podstawie, chwianie i przewracanie się), wzmożona senność, znacznie obniżona zdolność do kontroli własnych zachowań;
* 3,0 - 4,0 promile spadek ciśnienia krwi, obniżenie ciepłoty ciała, zanik odruchów fizjologicznych oraz głębokie zaburzenie świadomości , a w konsekwencji śpiączka;
* powyżej 4,0 promili głęboka śpiączka, zaburzenia czynności ośrodka naczyniowo-ruchowego i oddechowego, porażenie tychże ośrodków przez alkohol. STAN ZAGROŻENIA ŻYCIA

Przedstawione powyżej reakcje organizmu na alkohol są zależne od fizycznego oraz psychicznego stanu zdrowia osoby pijącej, rodzaju alkoholu, szybkości picia itp.

Sensitive

To, jakie będzie współuzależnienie, w jaki sposób osoba żyjąca z alkoholikiem przystosuje się do tego zależy od trzech czynników.

Pierwsza grupa to czynniki zewnętrzne: to te najbardziej widoczne, na które dotychczas zwracaliśmy najwięcej uwagi, jaką sytuacje rodzinną ma ta osoba, z jakim zachowaniem alkoholików musi się zmagać, jaka jest struktura rodziny, jej zaplecze, warunki materialne.

Drugą grupą czynników stanowi to, co nazwano "wyposażeniem wewnętrznym", czyli dyspozycje, z jakim dana osoba wchodzi w związek. Są to zarówno cechy osobowościowe, z których najważniejsze to sposoby radzenia sobie w różnych sytuacjach i rozwiązywanie problemów, radzenie sobie z własnymi emocjami - ale również zestaw przekonań, w którym wchodzi się w dorosłe życie, dotyczących rodziny i małżeństwa, własnej w nich roli i relacji, jakie maja zachodzić między kobietą, a mężczyzną. Doświadczenia zarówno w dzieciństwie, jak i we wcześniejszych związkach, też mogą warunkować sposoby radzenia sobie z trudnymi sytuacjami w aktualnym układzie z alkoholikiem.

Trzecia grupa czynników jest najtrudniejsza do zmierzenia: współuzależnienie nie powstaje jednego dnia, jest to proces, a skoro tak, to trzeba uwzględnić także zmiany, które zachodzą w tej osobie pod wpływem długotrwałego stresu. Stres trwa nieraz nawet kilkadziesiąt lat, nie może więc pozostać bez wpływu, z drugiej strony podatność na zmiany bywa różna - wszystko to decyduje o tym, jak wygląda współuzależnienie. Najbardziej powszechnym doznaniem dzieci alkoholików jest poczucie wstydu za pijącego i całą rodzinę. Dzieci bardzo wcześnie orientują się, że pijący są wyśmiewani, potępiani, odrzucani, co wpływa także na ich własną samoocenę. One same także zaczynają czuć się "inne", "gorsze", stają się bardzo wrażliwe na sygnały dezaprobaty.

Sensitive

Leczenie alkoholizmu jako choroby kontroli wymaga od chorego uznania, że nie da się zapanować nad piciem, utrzymać go w ryzach, właściwie kontrolować. Dlatego jedynym wyjściem jest jak mówią Anonimowi Alkoholicy uznać swoją bezsilność wobec alkoholu i całkowicie z niego zrezygnować.

Leczenie alkoholizmu jako choroby zaprzeczenia wymaga od chorego spojrzenia prawdzie w oczy, odkłamania zafałszowanego obrazu rzeczywistości i jasnego zobaczenia, jakie spustoszenia poczynił alkohol w jego życiu. Wymaga też przyswojenia sporej wiedzy o uzależnieniu.

Leczenie alkoholizmu jako choroby emocji wymaga od chorego, żeby nauczył się na trzeźwo przeżywać swoje uczucia: rozeznawać się w nich, wytrzymywać je i dawać im wyraz.

Nie istnieją żadne cudowne środki, żadne tabletki, które uwalniałyby człowieka od nałogu. Jak widać, musi to być długi i skomplikowany proces, w którym w dodatku konieczny jest świadomy i zaangażowany współudział samego alkoholika.

Trzy nurty pomagania:

Osoba uzależniona może spotkać się z ofertą pomocy z trzech różnych stron: może korzystać z profesjonalnej terapii odwykowej, przyłączyć się do wspólnoty Anonimowych Alkoholików bądź też zostać członkiem klubu abstynenta. Wszystkie te nurty łączą pewne wspólne przekonania na temat pomocy dla alkoholików, że jej nadrzędnym celem jest trzeźwienie, że pierwszym krokiem na tej drodze musi być przyznanie się, iż alkohol stanowi podstawowe źródło problemów, że koniecznym warunkiem zdrowienia jest całkowita abstynencja, że skuteczną pomocą jest korzystanie z doświadczeń i wsparcie innych alkoholików.

O alkoholizmie mówi się, że to „choroba samotności” i niemal wszyscy niepijący alkoholicy też tak twierdzą. Tysiące alkoholików, którzy wrócili do trzeźwości stosując program AA (ocenia się, że w 1999 roku na całym świecie było około trzech milionów członków AA), wracając myślami do ostatnich lat czy miesięcy picia, przypomina sobie jak wyizolowani czuli się nawet wśród grupy rozradowanych, świętujących jakąś uroczystość ludzi.

Decyzja o podjęciu trwałej abstynencji, jeżeli w ogóle zapada należy do najtrudniejszych decyzji w życiu alkoholika i robi on wszystko, aby jej uniknąć i pić dalej. Pijąc nie można zatrzymać rozwoju choroby. Jej wewnętrzna logika prowadzi do zwiększenia dawki alkoholu, coraz mniej sprawny organizm intensywniej reaguje na zatrucie, narastające konflikty z otoczeniem rodzinnym i pracowniczym powodują spadek materialnego i psychicznego komfortu życia, zaś wszystkie te niekorzystne zmiany kumulują się i powiększają z upływem lat. Dlatego uzależniona osoba, która pije, uzależnia się coraz bardziej. Kobiety, które jako dzieci były wykorzystywane seksualnie lub zaniedbywane, częściej mają w dorosłym życiu problemy alkoholowe niż te bez takich doświadczeń.

Nawet dzieci, które były świadkami przemocy w rodzinie, mogą uczyć się naśladowania ról agresorów lub ofiar przekazywanych przez kolejne generacje.

Z opublikowanych prac wynika, że pod wpływem alkoholu w momencie popełnienia przestępstwa było powyżej 86% zabójców, 37% sprawców napadów, 60% dokonujących przestępstw na tle seksualnym, powyżej 57% mężczyzn i 27% kobiet będących sprawcami przemocy domowej oraz 13% dopuszczających się nadużyć wobec dzieci (liczby te stanowiły górną granicę oszacowań). Jak wykazały badania, alkohol był powodem 42% zgłaszanych na policje przestępstw związanych z przemocą.